Analizy i badania wody w stawach

Podstawą prawidłowego zaprojektowania wielkości strefy regeneracyjnej, filtra mineralno roślinnego (złoża bagiennego) z dodatkiem specjalnie dobranych minerałów w tym wymieniaczy jonowych i absorbentów, które czyszczą cyrkulującą wodę jest znajomość parametrów wody służącej do pierwszego napełnienia i uzupełniania wody w stawie. W tym celu konieczne jest wykonanie analizy wody. Od wyników tego badania zależy czy dany typ stawu kąpielowego można zrealizować i jaki sposób uzdatniania wody będzie najwłaściwszy. Analiza wody pozwoli określić jakie proporcje powinny mieć poszczególne strefy stawu, jak dobrać substrat mineralny do stref filtracyjnych, czy konieczne będzie zainstalowanie filtra bębnowego i jakie rośliny repozycyjne mają szansę rozwoju i wzrostu.

Więcej informacji na temat doboru złoża mineralnego: Substraty mineralne do stawów kąpielowych

Cykliczne badania wody powinni wykonywać też właściciele już zbudowanych stawów kąpielowych i basenów ekologicznych. Analizy takie muszą być robione minimum 3 razy w roku, zawsze na wiosnę i koniecznie późną jesienią. Znając podstawowe parametry wody można poznać przyczyny problemów ze stawem, ekspansją glonów lub złą jakością wody. Można zapobiec intensywnemu rozrostowi glonów nitkowatych podczas zimy, uniknąć zielonej wody w sezonie kąpielowym i dokładnie dobrać właściwe preparaty pielęgnacyjne, koagulanty lub adsorbenty.

Hydroidea wykonuje szybkie i bardzo precyzyjne badania wody w stawach kąpielowych, basenach ekologicznych i innych zbiornikach wodnych pozwalające na określenie jej jakości i kontrolę jej najważniejszych parametrów. Po przeprowadzonym badaniu wody pobranej ze stawu firma opracowuje program pielęgnacyjny i naprawczy dla danego zbiornika wodnego.

Koszty usług: badanie wody przed budową zbiornika wodnego: 880 zł netto, badanie wody z istniejącego zbiornika wodnego 980 zł netto, wydzielanie fosforu z materiałów mających styczność z wodą 760 zł netto.

Wodę należy dostarczać w czystej, napełnionej do samej góry (bez pęcherzyków powietrza) butelce 1.5 litra. Woda powinna zostać zbadana najpóźniej w przeciągu 48 godzin od jej napełnienia.

Badanie wody obejmuje wszystkie parametry z tabelki poniżej, współczynniki Ellenberga, stosunek Redfielda a wyniki analizy dostarczane są wraz z odpowiednimi wytycznymi pielęgnacyjnymi i listą roślin.

Podstawowe parametry wody:

• twardość węglanową KH
• wartość PH
• twardość wody GH
• fosforany
• zawartość azotanów i azotynów
• jony amonowe NH4
• chlor

Więcej informacji na temat badań wody przed budową stawu kąpielowego i dokładny spis badanych parametrów: Badania wody

Poniżej przedstawiamy najważniejsze parametry wody w stawie kąpielowym

Odczyn pH

Najważniejszym parametrem wody, charakteryzującym jej jakość, jest odczyn pH. Określa on kwasowość i zasadowość wody definiując jednocześnie warunki dla rozwoju organizmów zwierzęcych i roślinnych. Odczyn weryfikuje także zwartość amoniaku i azotynów. Prawidłowa wartość pH waha się pomiędzy 7,5 a 8,5. Wody naturalne posiadają głównie odczyn zasadowy który jest typowy dla wartości w granicach 8,2 – 8,3. Wszelkie odstępstwa od tych wartości mają wpływ na jakość wody i mogą prowadzić do rozwoju bakterii wytwarzających toksyczne związki dla organizmów wodnych, np. rozkład azotanów w trujące azotyny. Wahania odczynu pH następują w ciągu doby podczas procesów fotosyntezy oraz podczas oddychania roślin i glonów. Gdy różnica wartości odczynu pH zmienia się o jeden stopień należy natychmiast podnieść zdolność buforową wody, która zwiększa odporność na wszelkie ingerencje. Stosunek kwasów i zasad, nawet przy tak niewielkich wahaniach, zmienia się diametralnie, dla przykładu woda o odczynie pH 6 zawiera 10 razy więcej kwasów niż woda o odczynie pH 7, a ta nawet 100 razy tyle co woda o odczynie pH 8. Woda, która ma zbyt wysoki odczyn pH, nie wytwarza substancji odżywczych potrzebnych dla rozwoju roślin i jednocześnie przyczynia się do rozwoju pasożytów ryb. Ponadto jony amonowe przekształcają się w toksyczny amoniak doprowadzający nawet do śnięcia ryb. Zbyt niski odczyn pH wody, związany z wysokim stężeniem kwasu węglowego, również jest szkodliwy dla organizmów żyjących w wodzie. Zwiększa się wówczas ilość kwasu azotowego występującego w postaci azotynów. Optymalnymi warunkami dla organizmów do życia w wodzie, jest utrzymanie odczynu pH wody w zakresie pH 7,5 – 8,5 czyli lekko zasadowego. Należy systematycznie wykonywać kontrolę odczynu pH wody.

Przewodność

Przewodność, czyli inaczej przewodnictwo elektrolityczne, określa zdolność roztworu wodnego do przewodzenia prądu, które zależy od temperatury oraz obecności jonów – ich stężenia, ruchliwości i wartościowości. Przewodność wody można uważać za wskaźnik zawartości soli. Woda zawierająca mało jonów ma małą przewodność, z kolei wody morskie o wysokiej zawartości jonów – dużą przewodność. W pomiarach stosuje się przede wszystkim jednostkę mikrosimensy/cm (μS/cm). W wodach słodkich i stawach kąpielowych wartość tego parametru waha się w granicach 300 – 1200 μS/cm. Poniżej wartości 300 μS/cm wody mają mniejszą przewodność a tym samym są bardziej wrażliwe na czynniki zewnętrzne wpływając tym samym np. na zmianę odczynu pH. Przewodność powyżej 1200 μS nie charakteryzuje już wód słodkich.

Twardość ogólna

O twardości wody decydują rozpuszczone w niej minerały, przede wszystkim jony magnezu i wapnia. Natomiast ich stężenie określane jest twardością ogólną wody. Jest ona kluczowym elementem czynnych ekosystemów wodnych, gdyż żadne organizmy nie żyją w krystalicznie czystej wodzie pozbawionej jonów. Jednostką twardości wody jest °dH oraz mmol/l. Wody słodkie charakteryzują wartości pomiędzy 5 a 20 °dH. Twardość ogólna to suma twardości trwałej i nietrwałej czyli węglanowej.

Twardość węglanowa KH

Twardość węglanowa stabilizuje ustalony odczyn pH w wodzie a wysoka jej wartość ogranicza zmiany kwasowości i zasadowości wód. Wody z wysoką twardością węglanową nazywane są wodami dobrze zbuforowanymi, które pozytywnie wpływają również na rozwój roślin wodnych i organizmów. Twardość węglanowa, którą podaje się w °dH i mmol/l, w stawach kąpielowych powinna wynosić pomiędzy 5,5 a 14 °dH. Wodorowęglan wapnia, czyli KH powstaje w wyniku związania się wapnia z kwasem węglowym, powstałym w wyniku rozpuszczenia się dwutlenku węgla w wodzie. Zmniejszająca się w wodzie ilość dwutlenku węgla przyczynia się do obniżenia wartości kwasu węglowego i niekorzystnego wzrostu odczynu pH. Następuje rozkład KH na nierozpuszczalny wapień i kwas węglowy tzw. biogenne odwapnienie.

Azotyny

Azotyny to rozpuszczalne w wodzie nieorganiczne związki, które powstają w wyniku redukcji azotanów lub podczas utleniania amoniaku. Są związkami toksycznymi i nie powinny być w ogóle wykryte w analizie czynnego zbiornika wodnego. Już niewielkie stężenie azotynów wynoszące 0,1 – 0,2 mg/l może spowodować zatrucie ryb żyjących w wodzie przez przedostawanie się do ich krwiobiegu, utrudnienia w pobieraniu tlenu i jednoczesne ich duszenie. Wskaźnikiem zawartości azotynów jest odczyn pH oraz stężenie jonów amonowych i azotanów. Toksyczność azotynów dla organizmów żywych zwiększa się gdy odczyn pH jest niski. Do zaburzenia równowagi biologicznej w wodzie dochodzi również w przypadku dużej zawartości stężenia jonów amonowych i azotanów. Wodę, w której stężenie azotynów przekracza wartość 0,3mg/l, określa się mianem wody zatrutej. Aby przeciwdziałać takiej sytuacji należy jak najszybciej użyć specjalnych środków bakteryjnych rozkładających azot.

Jony amonowe

Jony amonowe to związki azotu rozpuszczalne w wodzie powstające w wyniku niecałkowitego rozkładu odchodów ryb bądź dostania się do wód przez wody powierzchniowe wraz z nawozami. W przeciwieństwie do azotynów, toksyczność wód wzrasta gdy odczyn pH wody jest wyższy. Jony amonowe przekształcają się w amoniak i mogą powodować poważne uszkodzenia błon śluzowych u ryb.

Azotany

Porównywalnie jak azotyny i jony amonowe, również azotany są związkami azotu rozpuszczalnymi w wodzie, z tym że nie są tak toksyczne. Mogą być jedynie substancją odżywczą dla rozwijających się w wodzie glonów. Poziom azotanów może się nasilać w sytuacji rozkładu związków organicznych lub gdy zostaną one wprowadzone do zbiornika wraz z wodami powierzchniowymi.

Fosforany

Ważnym czynnikiem decydującym o występowaniu glonów w wodach są fosforany będące podstawowym pokarmem glonów. Im większe stężenie fosforanów w wodzie, tym większa ilość rozwijających się glonów. Maksymalne dopuszczalne stężenie wynosi ok. 0,03 mg/l. W stawach kąpielowych przekroczenie poziomu 0,035 mg/l będzie już powodowało rozwój glonów nitkowatych. Fosforany mogą przedostać się do wód wraz z pokarmem dla ryb, z wodami opadowymi, z wodami powierzchniowymi bogatymi w nawozy roślinne lub bezpośrednio z wodą wykorzystaną do napełnienia zbiornika. Duże stężenie fosforanów znajduje się w wodach z wodociągów, dlatego warto wcześniej się upewnić jaki jest ich poziom zlecając nam analizę i badanie wody. Aktualnie, nadmiar fosforanów jest najczęstszym problemem występującym w stawach kąpielowych. Mogą być one stale uwalniane do wody przez materiały wykorzystywane do budowy zbiornika, jego otoczenia jak również prze same glony. Glony nitkowate pobierają i magazynują fosforany w swojej biomasie, często więc pomimo nadmiernego rozwoju glonów w stawie, badania wody nie wykazują ich obecności. Może to uśpić naszą czujność a trzeba pamiętać, że obumierające glony uwolnią ponownie fosforany do wody i tym samym wywołają jeszcze większy ich rozrost. W celu ich usunięcia należy stosować tylko bezpieczne preparaty specjalistyczne typu PhosSorb.

Normy parametrów wody dla stawów kąpielowych i oferta badań wody – plik PDF gotowy do wydruku