Pierwsze pomysły tworzenia stawów kąpielowych pojawiły się w Niemczech i Austrii w latach osiemdziesiątych minionego stulecia. Jednak do Polski ta innowacyjna myśl dotarła dopiero w XXI wieku. Budowa tych zbiorników wodnych staje się coraz bardziej popularna, ale profesjonalnym projektowaniem i wykonawstwem na arenie krajowej wciąż zajmuje się niewiele firm.

Tworzenie stawów kąpielowych wymaga posiadania szerokiej wiedzy technologicznej i znajomości szeroko rozumianych założeń ekologicznych. Z całą pewnością nie jest to zadanie, które mógłby zrealizować laik. Aby proces budowy mógł przynieść oczekiwane rezultaty – potrzebny jest wszechstronny i bardzo szczegółowy projekt.

Wymagania i formalności

Należy pamiętać, że budowa stawu kąpielowego związana jest niemal nierozłącznie z koniecznością wykorzystania ciężkiego sprzętu mechanicznego. Zatem na posiadanie tego rodzaju zbiornika wodnego w ogrodzie, dobrze jest decydować się na etapie budowy domu lub przynajmniej przed założeniem ogrodu. W pozostałych przypadkach trzeba niestety liczyć się z określonymi zniszczeniami w obrębie obszaru, na którym prowadzone będą prace. Inną kwestią są wymogi formalne. Powinniśmy pamiętać o tym, że budowa zbiorników wodnych o powierzchni przekraczającej 50 m2 wymaga posiadania pozwolenia budowlanego. Uzyskanie dokumentu zezwalającego na wybudowanie ekobasenu może być trudniejsze niż np. w przypadku ubiegania się o pozwolenie na budowę oczka wodnego tej samej wielkości. Stawy kąpielowe są bowiem dla polskich urzędników ciągle nową i niezrozumiałą pod względem technologicznym konstrukcją.

Więcej informacji na temat wymagań i formalności związanych z budową zbiorników wodnych: https://www.hydroidea.com/info/regulacje-prawne-dotyczace-budowy-zbiornikow-wodnych/

Projektowanie stawu kąpielowego/ekobasenu

Praktycznie przy wszystkich przedsięwzięciach budowlanych najważniejszy jest etap projektowy. Od niego zależy bowiem postępowanie prac wykonawczych i ostateczny efekt końcowy. Nie inaczej jest w przypadku stawów kąpielowych. Kompletny projekt ekobasenu powinien szczegółowo opisywać sposób wykonania stawu i zastosowaną do powyższego celu technologię. Powinno znajdować się w nim również wskazanie do wdrożenia określonego sytemu filtracji wody i dobór odpowiedniego substratu filtracyjnego do strefy regeneracyjnej. Do profesjonalnych projektów zazwyczaj dołącza się rysunki przedstawiające ukształtowanie terenu, kształt zbiornika i elementy, które w efekcie końcowym staną się jego otoczeniem. Aby architekt krajobrazu był w stanie przygotować projekt stawu kąpielowego, należy udostępnić mu:

• mapę do celów projektowych lub podkład geodezyjny;
• informacje o istniejących w obszarze budowy stawu mediach;
• własną wizję na efekt końcowy stawu, pożądany wygląd zbiornika i jego otoczenia;
• dokumentację fotograficzną, zdjęcia terenu wykonane z różnej perspektywy;
• profesjonalne badanie wody, która ma posłużyć do napełnienia stawu;
• geologiczne badanie gruntu (wyniki dotyczące poziomu wód gruntowych i rodzaju gruntu).

Indywidualny projekt strefy regeneracyjnej

Należy zdawać sobie sprawę, że najważniejszą częścią stawu kąpielowego jest strefa regeneracyjna. To właśnie ona jest odpowiedzialna za jakość wody znajdującej się w strefie kąpielowej i w zależności od parametrów wody ma różne rozmiary i głębokości. Bardzo istotną rolę odgrywa tu zatem właściwe zaprojektowanie systemu filtracyjnego, dobór złoża do filtra bagiennego i dobór odpowiednich roślin repozycyjnych. Warto uwzględnić, że w praktyce, bardzo często okazuje się, iż samo dobre zaprojektowanie i wykonanie naturalnej strefy filtracyjnej nie wystarcza i trzeba dodatkowo przewidzieć możliwość wspomożenia jej funkcjonowania zaawansowanym technologicznie systemem oczyszczania wody. W powyższym celu należy przewidzieć rozmieszczenie przestrzenne urządzeń filtracyjnych np. filtrów bębnowych, dozowników dwutlenku węgla, pomp dozujących, bioreaktorów, filtrów typu HydroGravity, dobrać odpowiednią ich wydajność i zsynchronizować pracę z procesami biologicznymi. Pamiętajmy, że w tym przypadku rolą projektanta jest traktować każdą sytuację jako odrębną oraz wdrażać i proponować określone rozwiązania w sposób indywidualny.

Ile kosztuje projekt stawu kąpielowego ? – aktualizacja na rok 2023

Przykładowe koszty związane z projektem stawu kąpielowego o powierzchni ok. 100 m2 tafli wody w sezonie 2023. Ceny netto.

• uzyskanie warunków zabudowy, koszty administracyjne itp. ok. 250 zł
• mapa do celów projektowych zamawiana u lokalnego geodety ok. 800 – 1000 zł
• analiza wody pod kątem budowy stawu kąpielowego: minimum 860 zł
• badania gruntowe jeśli będą wymagane – od 1 500 zł
• projekt technologiczny stawu kąpielowego: minimum 5 500 zł
• wizualizacje stawu, projekt koncepcyjny – od 1000 zł
• projekt do zezwolenia budowlanego: minimum 8 500 zł
• inne koszty administracyjne ok. 500 zł
• przyjazd konsultacyjny projektanta na miejsce inwestycji – od 1 400 zł + koszty paliwa

Poniżej przedstawiamy przykładowe projekty stawów kąpielowych, przekroje i schematy:

1. Przekrój przez staw kąpielowy

Opis rysunku nr.1 : Przekrój stawu kąpielowego z przeciwprądem, spustem dennym i filtrem bagiennym w strefie regeneracyjnej. Pod stawem znajdują się dreny odprowadzające wodę gruntową do studni z pompą zanurzeniową.

2. Przekrój przez staw kąpielowy

Opis rysunku nr. 2 : Przekrój boczny stawu z widoczną komorą na filtry bębnowe, strefą kąpielową i strefą regeneracyjną z filtrem mineralno-roślinnym.

3. Przekrój przez staw kąpielowy

Opis rysunku nr. 3 : Przekrój przez strefę regeneracyjną, widok na wykończenie strefy kąpielowej z tarasem drewnianym nad komorą filtracyjną.

4. Detal – przekrój przez strefę regeneracyjną w stawie kąpielowym. Warstwy kruszyw i minerałów.

Opis rysunku nr. 4 : Widok na warstwy minerałów filtra mineralno-roślinnego (filtracja bagienna) i schemat prawidłowej hydroizolacji w stawie kąpielowym. Dobór minerałów filtracyjnych zależny jest od wyników analizy wody.

5. Przekrój przez filtr bagienny znajdujący się poza stawem

Opis rysunku nr. 5 : Schemat filtra mineralno roślinnego znajdującego się poza stawem kąpielowym. Woda w obiegu dół-góra przepływa przez warstwy minerałów BioChalix, BioKalonit i jest filtrowana przez bakterie w strefie korzeniowej roślin wodnych.

6. Przekrój przez filtr inwersyjny znajdujący się poza stawem

Opis rysunku nr. 6 : Schemat obiegu wody w filtrze inwersyjnym. Woda w obiegu dół-góra przepływa przez warstwy minerałów i zbierana jest polem drenażowym na dnie filtra, skąd wraca do stawu.

7. Projekt stawu kąpielowego w technologii ekobasenu

Opis do rysunku nr. 7 : Rzut z góry na staw kąpielowy zbudowanego w technologii ekobasenu. Staw z filtracją bagienną w strefie regeneracyjnej, filtracją bębnową w komorze filtracyjnej i złożem mineralnym w 2 komorze z filtracją biologiczną.

8. Projekt stawu kąpielowego z filtracją bębnową

Opis do rysunku nr. 8 : Rzut z góry na staw z filtracją modułową. Woda poprzez skimmer i spust denny wpływa grawitacyjnie do filtrów firmy Oase i po filtracji mechaniczno-biologicznej pompowana jest do pól drenarskich w strefie regeneracyjnej. Tutaj dochodzi do kolejnego etapu oczyszczania wody w którym udział biorą bakterie i rośliny repozycyjne nasadzone w złożu mineralnym.

9. Schemat komory filtracyjnej z filtrami modułowymi

10. Schemat filtra przepływowego HydroGravity

11. Schemat komory filtracyjnej z matami i złożem mineralnym

12. Rzut z góry na staw kąpielowy

13. Schemat prawidłowego obiegu i filtracji wody w stawie retencyjnym